poniedziałek, 30 lipca 2012

Mówię dobrze po francusku, bo...

... bo potrafię rozbawić moich rozmówców :)  Moim zdaniem o dobrej znajomości języka nie świadczy bezbłędne używanie rodzajników czy odmienianie bez zająknięcia czasowników przez wszystkie możliwe czasy i tryby. Nawet jeśli mamy jakieś braki a potrafimy za pomocą języka pokazać, że mamy poczucie humoru, wrzucić do rozmowy zabawny komentarz, to możemy być z siebie dumni! Lata nauki nie poszły na marne:)
Co do zrozumienia francuskiego poczucia humoru, tutaj może być ciut gorzej. Francuzi uwielbiają gry słów (język francuski jest bardzo pod tym kątem plastyczny) oraz często robią różnego rodzaju nawiązania. Niestety nie da rady się tego wyuczyć. Trzeba przyjechać do Francji, poobcować z Francuzami i  poznać ich kulturę.

avoir le sens de l'humour  
mieć poczucie humoru (sens czytamy [sąs]

faire rire qqn 
rozśmieszać kogoś 
(uwaga: wyrażenie łączy się z dopełnieniem bliższym)

une blague - żart, dowcip
blaguer / plaisanter- żartować
c'est marrant / drôle* - to jest zabawne (potocznie)

* wyrażenia potoczne

niedziela, 22 lipca 2012

Francuz przed telewizorem

Francuska telewizja liczy kilkadziesiąt kanałów, po których można skakać godzinami. Każdy znajdzie coś dla siebie. 

la télévision (la télé) = telewizja
un poste de télévision (de télé) = telewizor
une chaîne publique/ privée = kanał telewizji publicznej/prywatnej
zapper = skakać po kanałach
la télécommande = pilot do telewizora
le programme télé = program telewizyjny 
être / rester scotché devant la télé = nie móc oderwać się od telewizora

Źródło : Alter ego 1
Wszystkie zagraniczne programy i filmy są dubbingowane. Znanym zagranicznym aktorom pojawiającym się w różnych produkcjach zazwyczaj głosu użyczają te same osoby. Na początku nie mogłam się do tego przyzwyczaić. W końcu głos również nadaje charakter odgrywanej przez aktora roli, więc nie rozumiem za bardzo po co podstawiać inny. Niestety dubbing jest wszechobecny. Nawet w kinie. Czasami można trafić na film w wersji oryginalnej z napisami, ale należy to do rzadkości. Oczywiście kiedy mówię Francuzom, że w Polsce mamy lektora, dziwią się i uśmiechają pod nosem, ponieważ ciężko im to sobie wyobrazić. Ale może właśnie dzięki takiemu rozwiązaniu Polacy są bardziej osłuchani chociażby z językiem angielskim, a Francuzi nastawiają drewniane ucho. 

doubler = dubbingować
un film doublé = film dubbingowany
un acteur doublé = aktor z podłożonym głosem
un doublage = dubbing
un film en version originale (V. O.) = film w wersji oryginalnej
un film en version française (V. F.) = film w wersji francuskiej
des sous-titres = napisy
un film sous-titré / avec sous-titres - film z napisami


Francuzi nie mają kompleksów. Prezenterem może zostać każdy, jeśli tylko się do tego nadaje. Nie trzeba być śliczną blondynką czy wysokim brunetem. Można seplenić, ważyć 120 kilo lub mieć tache de vin na twarzy. Nikogo nie obchodzi, czy pogodynka ma 25 czy 50 lat. Wszechobecne są także prezenterki w ciąży. Francuzi są stali w uczuciach i  nie wymieniają na nowszy model. Jeśli publiczność pokochała kogoś 30 lat temu, kocha go nadal. Wielu prezenterów i animatorów od lat nieprzerwanie prowadzi te same programy.

un présentateur /une présentatrice = prezenter / prezenterka
un animateur / une animatrice  = animator / animatorka
une tache de vin = znamię w postaci czerwonej plamki


Francuzi uwielbiają oglądać:
- wszelkiej maści amerykańskie seriale, szczególnie te kryminalne,
- komediowe seriale własnej produkcji ukazujące małżeńskie i rodzinne perypetie (Un gars, une fille; Scènes de ménage); według mnie są w tym naprawdę dobrzy,
- reality-show czy to o gotowaniu (Masterchef, Un dîner presque parfait), o szukaniu miłości przez rolników (L'amour est dans le pré) czy w stylu Big Brother (Secret Story),
 - programy /reportaże / talk-showy opowiadające historie zwykłych ludzi.

Francuzi do tego stopnia kochają seriale, że potrafią oglądać po 3 odcinki pod rząd. Często jest tak, że pierwszy odcinek jest powtórką z poprzedniego tygodnia. System ten w ogóle do mnie nie przemawia. Po pierwsze, oglądanie przez ponad 2 h tych samych lekarzy lub policjantów ratujących świat staje się w pewnym momencie nudne. Po drugie, po co skracać sobie przyjemność. Wolę oglądać nowy sezon zdesperowanych kur domowych przez kilka miesięcy niż tylko przez kilka tygodni ;)

 une série = serial
un épisode = odcinek
une téléréalité= reality show
un talk-show [tokszo]
un reportage = reportaż
une émission = program w telewizji
regarder quelques épisodes d'affilée = oglądać kilka odcinków pod rząd

Francuzi nie wiedzą, co to tabu. Nie boją się poruszać drażliwych tematów. Nie boją się robić programów o homoseksualizmie, transseksualizmie, aborcji, chorobach, zapłodnieniu in-vitro, zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych, zjawiskach paranormalnych, etc. Po prostu nie boją się rozmawiać o życiu! Może dlatego są bardziej otwarci, tolerancyjni na to, co nowe, nieznane, mniej oczywiste. Może właśnie dzięki tego typu programom, poznając problemy innych, stają się bardziej empatyczni? Może dlatego, kiedy opowiedziałam im, że mój fryzjer zmienił płeć i stał się kobietą, nie zdziwili się jakoś specjalnie :)

un sujet tabou = temat tabu
l'homosexualité = homoseksualizm
le transsexualisme= transseksualizm
l'avortement (I.V.G) = aborcja
une maladie = choroba
la fécondation in-vitro (F.I.V) = zapłodnienie in-vitro
le TOC  = zaburzenie obsesyjno-kompulsywne 
czyli mycie rąk kilkadziesiąt razy dziennie, 
sprawdzanie kilka razy czy zamknęło się drzwi, etc.
des phénomènes paranormaux = zjawiska paranormalne
le sexe maculin = płeć męska
le sexe féminin = płeć żeńska
le changement de sexe = zmiana płci

czwartek, 19 lipca 2012

Myśl na dziś

Popularne francuskie powiedzenie na temat małżeństwa. Może to ono stoi za dużą liczbą francuskich par, które żyją latami na kocią łapę ;)

Le mariage est comme une forteresse assiégée:
ceux qui sont dehors veulent y entrer,
 ceux qui sont dedans veulent en sortir.

 
źródło : Internet
 
 une forteresse assiégée = un château fort - twierdza
dehors - na zewnątrz, poza
dedans - wewnątrz, w środku


Małżeństwo jest jak twierdza : ci, którzy stoją pod jej murami, chcą się do niej dostać, ci, którzy są w środku, chcą się z niej wydostać.

wtorek, 17 lipca 2012

Beginners (Debiutanci) - film

Nie jest to film francuski, ale postanowiłam o nim napisać, ponieważ w jedną z głównych ról wcieliła się zdolna, młoda francuska aktorka Mélanie Laurent (grała nawet u samego Tarantino w "Bękartach wojny"). Partnerują jej Ewan McGregor i świetny Christopher Plummer w roli umierającego ojca, który pod koniec życia wyznaje synowi, że jest gejem (Oscar i Złoty Glob za najlepszą rolę drugoplanową w 2012 roku). Historia  przedstawiona w filmie jest dość złożona. Na przykładzie jednej dość nietypowej rodziny reżyser stawia pytania na temat miłości, śmierci, relacji rodzinnych, spełnienia w życiu czy homoseksualizmu. Myślę, że zwiastun idealnie wprowadzi Was w nastrój tego filmu.  



PS Mélanie nagrała również płytę.



piątek, 13 lipca 2012

Być jak jaszczurka...

Chcę, żeby w końcu w Bretanii przestało padać! Chcę, żeby termometr pokazał 30 stopni (albo przynajmniej 25). Chce się wygrzewać na słońcu jak jaszczurka! 


un lézard
źródło : Internet

 faire le lézard / lézarder
=
wygrzewać się leniwie na słońcu


* (il n') y a pas de lézard = il n'y a pas de problème

czwartek, 12 lipca 2012

Msza we francuskim kościele

W ostatni weekend byłam gościem na ślubie najpierw cywilnym w merostwie, później kościelnym (w obrządku katolickim) i stąd narodził się pomysł opisania różnic w przebiegu mszy świętej w koście we Francji i w Polsce. Jak wiadomo Polska jest krajem katolickim, Francja krajem laickim (żadna religia nie ma statusu wyznania oficjalnego, wszystkie religie są równe, a Kościół nie ma wpływu na sprawy państwowe), z tym że większość rdzennych Francuzów jest również katolikami, więc tak naprawdę wiele nas łączy. 

katedra Chartres
 Katedra w Chartres (archiwum własne)
Zwróćcie uwagę na asymetrię w jej budowie.
Katedra ma dwie różne wieże :)

Atmosfera w kościele : bardziej wyluzowana. Zanim jeszcze rozpocznie się msza, Francuzi rozmawiają ze sobą, żartują. Zachowanie ciszy w kościele nie jest postrzegane jako oznaka szacunku, jak to jest w Polsce. Po zakończeniu mszy, ksiądz często wychodzi do wiernych, żegna się z nimi w drzwiach kościoła.

piątek, 6 lipca 2012

Quelle patate!

Napisała do mnie Agnieszka. W trakcie oglądania meczu tenisowego usłyszała, ze komentator sportowy użył wyrażenia quelle patate. W słowniku wyczytała, ze mianem patate określa się osoby głupie. Słownik nie kłamie, jednak  kontekst  sugeruje inne znaczenie, bo nawet w tak liberalnej telewizji jak francuska obrażanie graczy nie uszłoby płazem. Ale od początku....

Une patate to potocznie nic innego jak dobrze nam znany ziemniak, czyli une pomme de terre.

une patate

Ale słowo patate ma również inne znaczenia :

1) patate = stupide, niaise       se débrouiller comme une patate = > kiepsko sobie radzić

2) en avoir  gros sur la patate =>  il en a gros sur la patate => ciężko mu na sercu, na duszy 

3) avoir la patate = être en forme  => byc w formie, tryskać energią

Wracając do wyrażenia, o które pytała Agnieszka, najbardziej pasuje do niego znaczenie numer 3. Quelle patate moglibyśmy zatem tłumaczyć w tym kontekście jako "co za forma"  albo "co za mocne uderzenie".